Badania archeologiczne przy przebudowie linii kolejowej E59 – odcinek Rokietnica – Wronki

Jednym z dłużej prowadzonych przez nas w ostatnim czasie projektów badawczych był nadzór oraz ratownicze badania wykopaliskowe związane z realizacją robót na linii kolejowej nr E59. Na zlecenie Firmy Budimex S.A., która była wykonawcą kontraktu, a także zleceniodawcą badań archeologicznych, nadzorowaliśmy prace budowlano-ziemne odbywające się na odcinku od granicy powiatu poznańskiego i szamotulskiego do wiaduktu kolejowego położonego nad Wartą we Wronkach. Badania objęły trasę o długości ponad 32 km, a także wybrane tereny (place) położone wzdłuż linii kolejowej, przeznaczone pod składowiska materiałów budowlanych. Prace badawcze w terenie miały miejsce od końca grudnia 2018 do połowy grudnia 2021 roku, zaś podmiotem zamawiającym były PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.

W trakcie sprawowanego nadzoru nad robotami ziemnymi potwierdzono lokalizację dwóch zewidencjonowanych stanowisk archeologicznych oraz odkryto kolejne dwa stanowiska. W efekcie przeprowadzonych na nich badań wykopaliskowych odkryto liczne obiekty osadnicze z epoki brązu i wczesnej epoki żelaza, okresu rzymskiego oraz średniowiecza (stanowiska: Kępa 4, Kępa 10 i Ordzin 11). Niemniej, najbardziej niespodziewanym znaleziskiem było nierozpoznane wcześniej cmentarzysko ludności kultury pomorskiej datowane na wczesną epokę żelaza (Samołęż 21). Część odkrytych pochówków na cmentarzysku, mimo położenia w obrębie użytkowanego od ponad stu lat torowiska, odznaczała się dobrym stanem zachowania. Na stanowisku odkryto 15 grobów w obrządku ciałopalnym, ze szczątkami kostnymi złożonymi najczęściej do glinianych naczyń – popielnic.

Nasze badania, zgodnie z wytycznymi konserwatorskimi, objęły także tereny położonych na trasie dwóch stacji kolejowych – w Szamotułach i Wronkach. Umiejscowione są one w granicach historycznych układów urbanistycznych wymienionych miast, podlegających m.in. ochronie konserwatorskiej. W strefach tych odkryto i zadokumentowano trwałe elementy konstrukcyjne zabudowy związanej z infrastrukturą kolejową (fragmenty ramp kolejowych, studzienek technicznych, fundamentów ceglanych, itp.), o współczesnej chronologii.

Zdjęcia: Archiwum CA FUAM, autorzy: Anna Kucharczyk, Wojciech Kaczor, Marek Żółkiewski.